Autor: Dariusz Szymankiewicz

Krótko po 1 w nocy 26 marca 2024 r., kiedy kontenerowiec „Dali” (o długości 299 m) pod banderą singapurską, przewożący ok. 4700 kontenerów, wypływał z portu Baltimore w USA wzdłuż rzeki Patapsco w drodze na Sri Lankę, na statku wystąpiła awaria zasilania i zgasły wszystkie światła. Tuż po tym statek uderzył w pylon mostu Francis Scott Key Bridge, a prawie cała konstrukcja mostu rozpadła się w ciągu kilku sekund, powodując śmierć sześciu osób, które znajdowały się w tym czasie na moście. Zdarzenie to jest największą katastrofą mostu w USA od 2007 r., kiedy to błąd konstrukcyjny spowodował, że most w Minneapolis runął do rzeki Missisipi, zabijając 13 osób. Wypadek w Baltimore może stać się jedną z największych pojedynczych szkód w zakresie ubezpieczenia morskiego w historii.

Od listopada 2023 r. religijno-polityczne ugrupowanie Huti z Jemenu podejmuje ataki na Morzu Czerwonym na statki handlowe płynące w kierunku Kanału Sueskiego, jednego z najważniejszych morskich szlaków handlowych łączących Europę, Azję i Bliski Wschód.

Znaczenie żeglugi w międzynarodowym handlu w zasadzie niezmiennie od setek lat umacnia się i nie sposób wyobrazić sobie funkcjonowania światowej gospodarki bez tego kluczowego ogniwa. Z kolei jednym z podstawowych czynników wpływających na ryzyko związane z żeglugą jest kwestia bezpieczeństwa. Stąd też nie może zaskakiwać fakt, że społeczność międzynarodowa wprowadza nieustannie nowe rozwiązania legislacyjne mające wpływać w swoim założeniu na poprawę bezpieczeństwa żeglugi statków, ich załóg, pasażerów oraz ładunków przewożonych drogą morską. W tym kontekście bardzo charakterystyczną i specyficzną instytucją prawa morskiego jest awaria wspólna (ang. general average), której istota, charakter prawny i funkcja, choć jej rodowód sięga tysięcy lat wstecz, nadal pozostają niemalże bez zmian, a sama instytucja, jak pokazuje rzeczywistość, ciągle zachowuje swoją praktyczną aktualność.

22 lipca 2021 r. niemiecki parlament uchwalił ustawę o należytej staranności przedsiębiorcy w łańcuchu dostaw (niem. Lieferkettensorgfaltspflichtengesetz, dalej: „ustawa”), której postanowienia wejdą w życie już 1 stycznia 2023 r. Ten akt prawny stanowi odpowiedź Niemiec na problem nieprzestrzegania praw człowieka i standardów środowiskowych przez międzynarodowe korporacje, które w ramach organizowanych łańcuchów dostaw czerpią korzyści z nieskutecznie egzekwowanych przepisów obowiązujących w krajach wschodzących i rozwijających się.

Przez ponad tydzień wypadkiem kontenerowca Ever Given żyła cała branża logistyczna. W końcu, gdy udało się przywrócić jego pływalność i odblokować Kanał Sueski, wszyscy odetchnęli z ulgą. Ale czy na pewno? Gra o wysoką stawkę tak naprawdę dopiero się rozpoczęła.